H: Welcome to Radio Me. My name is  Hoa. This is….
Yole: Xin chào tất cả các bạn
H: Wow, đây là lần đầu tiên chúng ta ra mắt chào khán giả của Radio Me đúng ko nhỉ? Mỗi lần nói tiếng anh là tớ đã cảm thấy rất hào hứng rồi. Hôm nay chúng ta mang tới cho các bạn nghe đài bài học gì đây nhỉ?

YoLe: Một bài học vừa lạ mà lại vừa quen Hoa ạ. Nó nghe có vẻ vừa văn chương lại vừa logic kiểu công thức toán học nữa chứ. Đó là câu tường thuật.

H: Câu tường thuật à? Liệu đó có phải là kiểu câu mà ta phải phá dấu ngoặc kép để đưa một câu nói ra ngoài và biến nó trở thành một câu tường thuật bình thường đúng không?

YoLe: Đúng rồi  đó. Câu tường thuật chính là câu thuật lại một lời nói trực tiếp. Giống như mình hỏi là: mở ngoặc kép, bây giờ ở New York đang là mấy giờ hả Hoa đóng ngoặc kép thì khi một người thứ 3 nghe được cuộc hội thoại của chúng ta sẽ thuật lại cho người thứ 4, thứ 5 câu hỏi của YoLe dành cho Hoa, họ sẽ phải thuật lại từ ngôi thứ 3 như là He/She/It/they. Và xóa bỏ hoàn toàn dấu ngoặc kép đấy.

H: Thật là thú vị Yole ạ. Tớ đoán là dạng câu này rất có ích khi ai đó muốn chúng ta thuật lại một câu nói của người khác đấy.

YoLe: Bây giờ chúng ta sẽ cùng lấy một ví dụ thật dễ hiểu cho các bạn khán giả nhé.

H: Giả sử ta có câu: Mary told Tom:“I love you.”. Mary nói với Tom là em yêu anh. Told là động từ quá khứ của tell – nói. Như vậy hành động nói này của Mary diễn ra trong quá khứ.

YoLe: Như vậy khi phá ngoặc ra ta có Mary told Tom She loved him. Bây giờ I đã thành she, you đã thành him. Còn động từ love cũng đã được chuyển về thì quá khứ.

H: Chính xác các bạn ạ. Khi phá ngoặc ra thì I phải đổi thành she để đồng nhất về chủ ngữ của câu. Vì chủ ngữ ở đây là Mary chứ không phải ai khác.

YoLe: Khi chuyển câu nói trực tiếp về câu tường thuật, ta không những phải đổi cách xưng hô mà còn phải biến đổi về thời gian, nơi chốn cho phù hợp với hoàn cảnh lúc đó.

H: Ví dụ như khi câu nằm trong dấu ngoặc kép có từ now- bây giờ thì khi phá ngoặc ra ta phải đổi nó thành từ then- lúc đó.
Rồi là 3 years ago – 3 năm trước thì phải đổi thành 3 years before Tomorrow – ngày mai thì phải đổi thành the next day - ngày sau đó hoặc là the following day.
Tương tự thì yesterday - ngày hôm qua phải đổi thành the day before- hoặc là previous day - ngày hôm trước.

YoLe: Ngoài ra thì this – cái này phải đổi về that- cái kia. Here - ở đây thì phải đổi về there- ở đó.

H: tuy nhiên thì sự biến đổi quan trọng nhất lại nằm ở thì. Như chúng ta đã lấy ví dụ ở trên, Mary told Tom :“I love you”. Khi phá ngoặc ra ta có: Mary told tom she loved him. Love đã được thêm ed vào. Thông thường thì khi chuyển câu nói trực tiếp sang câu tường thuật chúng ta phải thực hiện lùi thì.
Ví dụ thì hiện tại đơn sẽ lùi một thì để về thì quá khứ đơn. Hiện tại hoàn thành sẽ thành quá khứ hoàn thành.
Các động từ tình thái như will sẽ thành would, can sẽ thành could, shall thành should. May thành might, vv..
vvv

YoLe: Các bạn khán giả ơi, tin vui là không phải khi nào phá ngoặc kép chúng ta cũng phải lùi thì. Cụ thể là khi câu nói trong ngoặc kép diễn tả một sự thật, chân lí đúng với mọi thời điểm: mặt trời mọc ở đằng đông chẳng hạn. Hoặc là khi câu trong ngoặc được nói ở thì quá khứ hoàn thành: had + phân từ quá khứ . đây là thì xa nhất của quá khứ rồi nên khi thấy thì này thì ta chỉ cần phớt lờ thôi các bạn ạ vì ta không thể lùi thì thêm được nữa.

H: Học tiếng anh đôi khi tớ có cảm giác như đang làm toán Yole ạ. Cảm giác như mình đang áp dụng những quy tắc rất logic, rõ ràng cho câu chữ.

YoLe: Mình cũng cảm thấy tiếng Anh là một ngôn ngữ không quá khó, bởi việc tiếng Anh dùng bảng chữ cái la tinh chữ không dùng chữ tượng hình như tiếng Nhật, tiếng Trung, tiếng Hàn cũng là một lợi thế để người việt học tiếng anh rồi.

H: Đúng vậy. Bài học về câu tường thuật xin được khép lại tại đây. Hoa và Yole. hi vọng sau bài học này sẽ không còn ai trong số chúng ta bỡ ngỡ với khái niệm câu tường thuật nữa. Xin chào và hẹn gặp lại.

Nguồn tham khảo: StepUp English Radio